1. Update je software en zet je firewall aan.
Om veilig te internetten, kun je niet zonder een firewall. Hij houdt al het inkomende en uitgaande dataverkeer in de gaten en beoordeelt of iets doorgelaten kan worden of niet. Iedere PC heeft een firewall, maar tegenwoordig is hij vaak onderdeel van een uitgebreider beveiligingspakket met ook daarin ook je virusscanner. Zorg ervoor dat hij altijd aanstaat.
Je virusscanner controleert je computer op virussen, waarschuwt je als hij er een aantreft of gaat meteen tot actie over. Door hem up–to–date te houden, is hij altijd op de hoogte van de meest actuele beveiligingslekken. Accepteer daarom alle aangeboden updates. Of nog handiger, stel een automatische update in.
Daarnaast is het verstandig om erop te letten dat je webbrowser (Internet Explorer, Firefox, Safari, Chrome of Opera) aan een aantal veiligheidsvoorwaarden voldoet. Want die is je toegangspoort tot internet. Accepteer daarom ook hiervoor alle updates en blokkeer pop-up-vensters, zodat je geen last hebt van ongewenste reclame. De techniek ontwikkelt zich snel, dus zorg dat je op de hoogte blijft van de nieuwste ontwikkelingen.
2. Check altijd het webadres voor je betaalt.
Winkelen op internet gaat in verreweg de meeste gevallen gelukkig gewoon goed. Je selecteert wat je nodig hebt, betaalt met creditcard, iDeal of een digitale acceptgiro en je bestelling wordt keurig bij je thuisbezorgd.
Let toch op als je online shopt. Als een site nieuw voor je is, check dan altijd bij wie je winkelt. Is het een bestaand bedrijf en staan alle contactgegevens vermeld? Staan er privacy-, leverings- en betaalvoorwaarden op de site? En zijn ze aangesloten bij een keurmerkorganisatie als Thuiswinkel.org?
Blijf daarnaast alert bij het betalen. Is het webadres nog steeds hetzelfde als zojuist? Zit je echt op jouw banksite? Een verschil van een enkele letter kan al een valstrik zijn. Een veilige betaalomgeving herken je aan het hangslotje onderin en een url die begint met https, waarbij de s staat voor ‘secure’.
3. Ga bewust om met je persoonsgegevens.
We worden steeds socialer op internet. We delen van alles met elkaar op Hyves, Dacebook, Twitter, LinkedIn of onze weblogs. Gezellig, maar helaas heeft niet iedereen het even goed met ons voor. Mensen kunnen je persoonlijke gegevens gebruiken om online - en offline - misbruik van te maken. Om spam te versturen met je e-mailadres, bijvoorbeeld, of om zich op internet als jou voor te doen, met alle gevolgen van dien.
Denk daarom goed na over wat je van en over jezelf blootgeeft op internet. Wil je dat iedereen kan zien wat je e-mailadres is, waar je woont of wat je mobiele nummer is? En die foto’s van jou op dat feest - wil je dat je toekomstige baas die kan bekijken? Wees ook in chats en krabbels op Hyves niet te loslippig over je persoonlijke gegevens en deel sowieso nooit zomaar pincodes, wachtwoorden of je geboortedatum online.
Op sociale netwerksites kun je ervoor kiezen om bepaalde gegevens af te schermen, zodat alleen je vrienden ze kunnen zien. Verstandig, maar niet altijd voldoende om veilig te zijn. Want ook kwaadwillenden kunnen vriend met je worden op sociale netwerksites en kunnen zo bijvoorbeeld je berichtje zien over je geplande vakantie. Dat in combinatie met je adres of soms alleen maar de regio waarin je woont, de naam van je huisdier of een vriend, maakt je via zoekmachines wel heel makkelijk te vinden. Bepaal daarom kritisch wie je in je netwerk toelaat - en wie niet.
Sta ook even stil bij wat je wel en niet over jezelf vertelt als je een online formulier invult. Is het echt relevant voor deze site om je adres te weten, of de geboortedata van je kinderen? Check in ieder geval altijd of het webadres klopt en of er officiële keurmerken en certificaten zijn. En lees even de privacyvoorwaarden, zodat je weet wat er met je gegevens gebeurt.
4. Open nooit zomaar bestanden.
Mailt iemand die je niet kent je een bestandje? Niet openen. Want de kans bestaat dat je hiermee iets schadelijks op je computer installeert. Spyware bijvoorbeeld, die informatie bijhoudt over wat je op internet doet. Of die nog erger, je inloggegevens of pincode achterhaalt. Maar let ook op bijlagen in e-mails van ‘bekenden’. Internetcriminelen worden helaas steeds handiger. Ze kunnen zich ook voordoen als een vriend en je zo een schadelijk bestandje sturen.
Blijf daarnaast alert bij het downloaden van gratis bestanden. Want ook hiermee installeer je voor je het weet schadelijke programma’s. Je merkt het pas als je voortdurend ongewenste reclameboodschappen ziet, of je computer opeens veel trager wordt.
Download daarom alleen programma’s van websites die je vertrouwt en lees de gebruiksrechtenovereenkomst of privacyverklaring voor je iets downloadt. Het is ook altijd een goed idee om bij kennissen of op internet te checken of de software oké is.
Simpel gezegd: vertrouw je het niet? Open het dan niet.
5. Wees alert op contacten die aanbiedingen doen of om gegevens vragen.
Een verzoekje om je aanmelding te bevestigen van een site waarvoor je je hebt aangemeld: logisch. Maar een ongevraagd verzoek om ergens in te loggen of om je wachtwoord of creditcardnummer in te voeren deugt meestal niet. Reageer daar dus niet op, ook niet als het afkomstig lijkt van een betrouwbare afzender. De kans is namelijk groot dat hier phishers achter zitten.
Phishers zijn oplichters die je gegevens proberen te ontfutselen. Meestal met professioneel ogende e-mails of een nepsite, waarmee ze hopen je wachtwoord, creditcardnummer, pincode of sofi-nummer te achterhalen. En soms via de post. Vaak doen ze zich voor als een betrouwbare instantie als je bank of creditcardmaatschappij en spelen ze in op een gevoel van haast: ‘Als u niet nu ....‘ Nog verraderlijker zijn phishers die gebruik maken van e-mailadressen van bekenden.
Blijf dus alert. Bedenk je allereerst dat een bank of andere instantie je nooit zomaar online om belangrijke gegevens zal vragen. Laat je daarbij niet misleiden door het afzendadres, dat is makkelijk te vervalsen. En bel bij twijfel over de echtheid van een mail altijd met de helpdesk van de klantenservice. Zij kunnen je zo vertellen of ze de afzender zijn of niet.
Tenslotte: als je op internet iets van een particulier koopt, op Marktplaats bijvoorbeeld, lees dan eerst de veiligheidstips van die website. Ga sowieso niet in op aanbiedingen die je niet vertrouwt. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, kun je er meestal vanuit gaan dat dat ook echt zo is.
